Polietylen nie jest źródłem mikroplastiku w duńskiej wodzie pitnej

W najnowszym numerze 01/2025 kwartalnika Technolgia Wody ukazał się artykuł Edyty Zalewskiej zatytułowany „Raport naukowy Duńskiego Centrum Środowiska i Energii – przełom w dyskusji na temat źródeł pochodzenia mikroplastiku w wodzie pitnej”.

Od lat trwa debata na temat obecności mikroplastiku (MP) w wodzie pitnej oraz potencjalnych źródeł jego pochodzenia. Jednym z najczęściej podnoszonych argumentów jest hipoteza, że rury polietylenowe stosowane w przesyle wody mogą być jednym ze źródeł mikroplastiku. W odpowiedzi na te wątpliwości Duńskie Centrum Środowiska i Energii (DCE) przeprowadziło kompleksowe badanie, którego wyniki wnoszą istotny wkład w rozwianie mitów dotyczących tego zagadnienia.
 

Cel i metodologia badania

Badanie miało na celu określenie skali obecności mikroplastiku w duńskiej wodzie pitnej. W ramach eksperymentu pobrano 50-litrowe próbki wody z 17 różnych lokalizacji w całej Danii, filtrując je przez specjalnie zaprojektowane filtry stalowe o porowatości 10 μm. Wybór tej metodyki miał kluczowe znaczenie, ponieważ pozwalał wyeliminować ewentualne zanieczyszczenia pochodzące z tworzyw sztucznych używanych w sprzęcie laboratoryjnym, co stanowiło istotny problem w poprzednich badaniach. Dodatkowo, zastosowano zaawansowaną analizę spektrometrii w podczerwieni z transformacją Fouriera (μFT-IR), która umożliwia precyzyjne określenie składu chemicznego cząstek podejrzewanych o bycie mikroplastikiem.

Wyniki badań

Analiza wykazała, że w 94% próbek woda pitna zawierała mikroplastik na poziomie poniżej granicy wykrywalności, czyli mniej niż 0,58 cząstek podobnych do MP na litr. W jednej lokalizacji odnotowano nieco wyższy wynik - 30 cząstek podobnych do MP na 50 litrów wody, co odpowiada 0,6 cząstkom na litr. Co istotne, tylko niewielka część wykrytych cząstek była faktycznie zweryfikowana jako mikroplastik. W sumie na 281 cząstek podobnych do MP jedynie 4 zostały jednoznacznie sklasyfikowane jako mikroplastik, a ich skład obejmował polipropylen (PP), polistyren (PS) oraz politereftalan etylenu (PET). Większość cząstek okazała się organicznego pochodzenia, np. celuloza (76%) lub materiały błędnie zakwalifikowane do MP.

Znaczenie wyników dla kwestii rur polietylenowych

Wyniki badań DCE jednoznacznie wskazują, że rury polietylenowe nie są źródłem zanieczyszczenia mikroplastikiem w duńskiej wodzie pitnej. Brak jednoznacznych dowodów na obecność mikroplastiku pochodzącego z systemów rurociągowych stawia pod znakiem zapytania argumenty przemawiające przeciwko stosowaniu rur polietylenowych w infrastrukturze wodociągowej.
Polietylen jest szeroko stosowanym materiałem w budowie sieci wodociągowych. W Wielkiej Brytanii aż 90% nowych rurociągów transportujących wodę pitną wykonuje się z tego materiału, a całkowita długość sieci wodociągowej z PE wynosi ok. 95 000 km. Popularność rur polietylenowych wynika z ich licznych zalet, takich jak:

• Odporność na korozję i działanie związków chemicznych – w przeciwieństwie do rur wykonanych z tradycyjnych materiałów polietylen nie rdzewieje i nie ulega degradacji pod wpływem wody i związków w niej zawartych.
• Elastyczność i wytrzymałość – rury PE są odporne na naprężenia mechaniczne, ruchy gruntu oraz ekstremalne warunki atmosferyczne.
• Długa żywotność – trwałość rur klasy PE100 szacuje się nawet na 160 lat, co zostało potwierdzone w badaniach UK Water Industry Research.
• Bezpieczeństwo eksploatacyjne – niski i niezmienny w czasie współczynnik chropowatości bezwględnej minimalizuje osadzanie się zanieczyszczeń, co przekłada się na czystość transportowanej wody.

Podsumowanie

Badanie przeprowadzone przez Duńskie Centrum Środowiska i Energii (DCE) stanowi istotny głos w debacie na temat mikroplastiku w wodzie pitnej. Wyniki analizy obalają mit, że rury polietylenowe są źródłem MP, podważając jednocześnie rzetelność wcześniejszych badań, które opierały się na mniej precyzyjnych metodach analizy.
Z perspektywy inżynieryjnej i ekologicznej, polietylen pozostaje jednym z najlepszych materiałów do budowy sieci wodociągowych. Jego stosowanie gwarantuje wysoką jakość wody pitnej oraz długotrwałość infrastruktury wodociągowej. Wnioski z raportu DCE powinny wpłynąć na globalną dyskusję na temat mikroplastiku, prowadząc do bardziej naukowego i obiektywnego podejścia w ocenie ryzyka związanego z MP w wodzie pitnej.

Serdecznie zapraszamy do lektury